Η
ιστορία είναι γνωστή σε όλους. Στο «Συνέδριο της Κορίνθου», περίπου το 338
π.Χ., δημιουργήθηκε από το Φίλιππο το Β΄ μια ομοσπονδία από ελληνικά κράτη για να διευκολύνει την χρήση
στρατιωτικής δύναμης στον πόλεμο των ελληνικών πόλεων - κρατών εναντίον των Περσών. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που όλες οι
ελληνικές πολιτείες ("πλην Λακεδαιμονίων", δηλαδή με την εξαίρεση της
Σπάρτης) κατάφεραν να ενωθούν σε μια πολιτική ενότητα. Η απόφαση αυτή
των Σπαρτιατών στιγμάτισε την ιστορική τους διαδρομή τους καθώς θεωρήθηκε
εγωιστική και ιδιοτελής. Ο γράφων δεν έχει σκοπό να κρίνει αυτή την απόφαση των
Λακεδαιμονίων. Άλλωστε, αυτό το έχουν
κάνει ειδικότεροι του γράφοντος εξαντλώντας, μάλιστα, το θέμα. Η προσωπική μου
άποψη είναι ότι τη δεδομένη στιγμή θα
μπορούσαν να ενωθούν οι Σπαρτιάτες με τις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις και να
λάβουν μέρος στη μεγάλη εκστρατεία εναντίον των Περσών. Παράλληλα, όμως,
υπάρχουν πολλά επιχειρήματα που μπορούν να δικαιολογήσουν τη στάση τους.
Ο
ποιητής Κ. Καβάφης στο ποίημα «Στα 200 π.Χ.» αναφερόμενος στο ιστορικό γεγονός δημιουργεί
έναν αριστοτεχνικό έπαινο εκθειάζοντας τα κατορθώματα του Μ. Αλεξάνδρου και με
περισσή ειρωνεία αναφέρεται στη στάση των Λακεδαιμονίων. http://www.kavafis.gr/poems/content.asp?id=71&cat=1.
Εμείς, αποδεχόμαστε τη στάση των Σπαρτιατών γιατί αυτή ήταν η απόφασή τους. Η εμμονή στις αρχές τους, η απροθυμία τους να προδόσουν τους κανόνες με τους οποίους κινούνταν για τόσα χρόνια, ήταν και είναι απολύτως κατανοητή και σεβαστή.
Εμείς, αποδεχόμαστε τη στάση των Σπαρτιατών γιατί αυτή ήταν η απόφασή τους. Η εμμονή στις αρχές τους, η απροθυμία τους να προδόσουν τους κανόνες με τους οποίους κινούνταν για τόσα χρόνια, ήταν και είναι απολύτως κατανοητή και σεβαστή.
Ξεπερνώντας
το πρώτο επίπεδο της ειρωνείας προς τους Λακεδαιμόνιους, που δε συμμετείχαν στη
μεγάλη ελληνική εκστρατεία, στην πραγματικότητα, περνάμε σε ένα δεύτερο επίπεδο
που είναι μια συγκαλυμμένη υπόμνηση της ιδιαίτερης αξίας των Λακεδαιμονίων, οι
οποίοι έστω κι αν στα χρόνια του Αλεξάνδρου είχαν περιέλθει σε παρακμή, όλα τα
προηγούμενα χρόνια είχαν συμβάλλει με κάθε τρόπο στην προάσπιση του ελληνικού
χώρου.
Η
σκέψη, επομένως, του Μεγάλου Αλεξάνδρου να τονίσει την απροθυμία των Σπαρτιατών
να λάβουν μέρος στην εκστρατεία του, δεν ήταν παρά ένα ολίσθημα, εφόσον μοιάζει
να μην αναγνωρίζει πόσο πολύτιμη υπήρξε η αρωγή τους τα προηγούμενα χρόνια.
Έτσι, οι Σπαρτιάτες που τώρα δε συμμετέχουν, είναι εκείνοι που συνέβαλαν
αποφασιστικά στην άμυνα των Ελλήνων, όταν δέχονταν την επίθεση των Περσών,
είναι εκείνοι που με αιματηρούς αγώνες διατήρησαν την ανεξαρτησία των Ελλήνων κι
έδωσαν στον στρατηλάτη τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει το δικό του άθλο.
Ο
Καβάφης, αν και Αλεξανδρινός, αν και με μεγάλη εκτίμηση για τη δράση του
Αλεξάνδρου, δε δέχεται ωστόσο αυτήν την αγνωμοσύνη που τόσο συχνή είναι στους
ανθρώπους. Όπως ο Αλέξανδρος εκμηδενίζει -ή τουλάχιστον νομίζει ότι
εκμηδενίζει- τους Σπαρτιάτες με το «πλην Λακεδαιμονίων», έτσι και πολλοί
άνθρωποι εμφανίζονται είτε από άγνοια της ιστορίας τους είτε από αχαριστία ν’
αδιαφορούν και να μην εκφράζουν την προσήκουσα εκτίμηση για την πολύτιμη
προσφορά των προγόνων τους, των ανθρώπων γενικότερα που έδρασαν πριν από αυτούς
ή ακόμη και των ίδιων των γονιών τους.
Σήμερα,
λοιπόν, παρατηρούμε ότι πολλοί συμπολίτες μας μηδενίζουν την προσφορά και την
αξία των άλλων ανθρώπων κάθε φορά που
δεν συμφωνούν μαζί τους. Ο «κοινός νους» απουσιάζει από τους περισσότερους
ανθρώπους και με μεγάλη ευκολία άγονται και φέρονται από τους κήνσορες της κοινωνικής και πολιτικής ζωής του τόπου.
Όσοι έχουν τη δική τους άποψη, σαν τους Λακεδαιμόνιους, λοιδορούνται και
γίνονται αντικείμενο ειρωνείας κάθε φορά που δεν παρεκκλίνουν από τις
αξίες και από όσα επιτάσσει η λογική τους. Αυτό το blog στέκεται
στο πλευρό αυτών των ανθρώπων φιλοξενώντας τις απόψεις τους, χωρίς φίλτρα, που σκοπό έχουν να αλλοιώσουν τις ιδέες και την αξία τους.
Πάνος
Σαραντάκος